با معرفی فناوری‌های جدید و نیاز به سرعت‌های بالاتر، کابل شبکه مورد استفاده در زیرساخت‌ها تبدیل به یکی از مهم‌ترین اجزای شبکه شده است. از طرفی اجرای زیرساخت‌ها به‌صورت صحیح با ایجاد یک شبکه پایدار و بدون عیب، باعث عملکرد درست سایر تجهیزات می‌شود. همچنین برای ارتقاء سیستم یا انتقال به فناوری‌های جدید، کمک‌کننده است.
با توجه به تأثیرات کابل LAN در بهینه‌سازی شبکه و نیاز به انتخاب محصولات با کیفیت، پیشنهاد می‌کنیم برای اطمینان از عملکرد بهینه و سرعت بالا، کابل شبکه سیمیا را امتحان کنید. این برند با ارائه محصولات مقاوم و مطابق با استانداردهای روز، انتخاب مناسبی برای هر نوع شبکه به شمار می‌رود.امروزه با توجه به تنوع محصولات و برند‌ها، انتخاب کابل لن بسیار مهم‌تر از قبل شده است؛ از این رو اگر می‌خواهید با تاثیرات کابل LAN در بهینه‌سازی شبکه بیشتر آشنا شوید، در ادامه این مقاله همراه ما باشید.
چرا تست سرعت کابل شبکه اهمیت دارد؟
یکی از مهم‌ترین مراحل در راه‌اندازی و نگهداری شبکه، تست کابل شبکه یا فلوک است. این تست شما را از سلامت و عملکرد صحیح کابل‌های شبکه مطمئن می‌کند. البته مزایای دیگری هم دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است:
- تشخیص مشکلات پنهان: تست فلوک باعث می‌شود مشکلات پنهانی مثل اتصال کوتاه، قطع شدن سیم‌ها، ضعف در اتصالات و… را قبل از بروز مشکلات جدی شناسایی کنید.
- جلوگیری از کاهش سرعت یا قطعی شبکه: برای پیشگیری از افت سرعت و قطعی‌های مکرر در شبکه می‌توانید با انجام این تست، مشکلات را در مراحل اولیه شناسایی و رفع کنید.
- تایید استاندارد بودن کابل: این تست نشان دهنده این موضوع است که کابل مورد نظر شما مطابق با استاندار‌های تعیین‌شده برای شبکه است یا خیر.
- محل دقیق مشکل: تست فلوک در صورت بروز مشکل در شبکه، محل دقیق آن را شناسایی می‌کند.
- بهبود عملکرد کلی: برای بهبود عملکرد کلی شبکه و لذت بردن از سرعت و پایداری آن باید از سلامت کابل‌های شبکه مطمئن شوید.
- کاهش زمان خرابی: زمان خرابی شبکه و هزینه‌های ناشی از آن به دلیل عیب‌یابی سریع با تست فلوک کاهش پیدا می‌کنند.
- افزایش عمر مفید تجهیزات: یک شبکه سالم باعث افزایش طول عمر تجهیزات و استفاده بهینه از لوازم جانبی شبکه می‌شود.
- ایجاد گزارش دقیق: تست فلوک با ارائه یک گزارش دقیق از وضعیت کابل‌های شبکه، به‌عنوان یک سند مرجع قابل استفاده است.
- مدیریت آسان‌تر شبکه: ارائه یک گزارش دقیق از وضعیت شبکه، باعث تسهیل مدیریت و انجام تغییرات لازم می‌شود.
- رعایت استاندارد‌ها: انجام تست فلوک در بسیاری از استانداردهای شبکه یک ضرورت برای تایید کیفیت نصب و راه‌اندازی شبکه است.
ابزار‌های لازم برای تست سرعت کابل شبکه
یکی از مهم‌ترین ابزار‌های لازم برای تست سرعت کابل، دستگاه تست شبکه است که می‌تواند سرعت انتقال داده‌ها را اندازه‌گیری کند. با توجه به اینکه امروزه انجام تست شبکه به روش‌های سنتی مثل چک کردن اتصالات، کیستون‌ها و… کافی نیست، برای تست پارامتر‌هایی مثل سرعت شبکه از ابزار‌های مخصوصی مثل فلوک استفاده می‌شود. به‌طور کلی دستگاه‌های مورد استفاده در تست سرعت کابل شبکه عبارتند از:
دستگاه تست شبکه Fluke Network CIQ-100LD
این دستگاه برای کابل‌های مسی کاربرد داشته و سرعت کابل و مشکلات به وجود آمده در آن را تشخیص می‌دهد. البته نمی‌تواند اطلاعاتی مثل آی پی شبکه یا مشخصات سوئیچ را نمایش دهد.
در سمت راست این دستگاه که از جنس پلاستیک مقاوم ساخته شده، یک پورت USB Mini-B وجود دارد که برای بهروزرسانی نرم‌افزار و انتقال داده‌های تست به کامپیوتر استفاده می‌شود. برای اجرای تست کابل شبکه به‌صورت خودکار، ابتدا دستگاه ریموت را به انتهای کابل وصل کنید. از این طریق می‌توانید نتیجه تخمین سرعت کابل و اطلاعات مربوط به آن را دریافت کنید.
دستگاه تست شبکه NETSCOUT LinkRunner G2
این دستگاه با داشتن صفحه نمایش بزرگ، قیمت بالاتری نسبت به مدل‌های دیگر دارد. همچنین برای تست کابل‌های شبکه مسی، اترنت و فیبر نوری به کار می‌رود. برای اتصال به این دستگاه با داشتن یک سیستم عامل اندروید می‌توانید از قابلیت‌هایی مثل تصویربرداری، اتصال از طریق بلوتوث، وای فای و… استفاده کنید.
همچنین می‌توانید اطلاعاتی مثل آدرس آی پی، ولتاژ، توان، پورت‌ها و… را مشاهده کنید. تمام تست‌های سرعت این دستگاه به‌صورت اتوماتیک انجام و از طریق ایمیل برای شما ارسال می‌شوند.
دستگاه تست شبکه SignalTEK
این دستگاه که با هدف ارزیابی عملکرد کابل‌ها ساخته شده، قابلیت همگام شدن با شبکه را دارد و قابل حمل است. همچنین می‌تواند تست سرعت کابل شبکه را به‌صورت خودکار انجام داده و اطلاعاتی مثل آی پی، پورت سوئیچ و… را نمایش دهد. از طریق ردیاب دستگاه هم محل قرار گرفتن کابل‌ها به‌طور دقیق مشخص می‌شوند.
روش‌های رایج تست سرعت کابل شبکه
اجرای زیرساخت‌ها به‌صورت صحیح منجر به داشتن یک شبکه پایدار اینترنتی می‌شود. با توجه به اینکه معیوب بودن کابل لن، مشکلاتی را در اتصال دستگاه به وجود می‌آورد، آشنایی با انواع روش‌های تست کابل شبکه بسیار ضروری است:
تست پرمننت
این تست با هدف تضمین انطباق بخش ثابت سیستم کابل‌کشی توسط نصب‌کنندگان اجرا می‌شود. برای انجام این کار ابتدا دو سر کابل را به کیستون متصل می‌کنند. سپس اتصال کابل به دستگاه را توسط ماژول‌های پرمننت واقع در تستر فلوک برقرار می‌کنند. معمولا این روش برای شبکه‌های بزرگ و متوسط با اطلاعات زیاد کاربرد دارد.
تست چنل
نوع دیگری از تست فلوک، تست چنل است که بسیار سریع و راحت انجام می‌شود. برای انجام این تست کافی است دو سر کابل LAN را به کیستون متصل کنید. سپس با استفاده از پچ کورد، دستگاه را به کابل‌های شبکه متصل و فرایند آزمایش را شروع کنید.
تست کابل شبکه با تستر
در صورت داشتن دستگاه تستر مراحل زیر را برای تست سرعت انجام دهید:
- ابتدا یک دستگاه تستر کابل شبکه تهیه کنید. این دستگاه دارای دو قسمت است؛ یکی از این قسمت‌ها به‌عنوان درگاه اصلی تست و دیگری به‌عنوان پورت گیرنده استفاده می‌شود.
البته ممکن است جک ورودی و گیرنده در یک دستگاه قرار داشته باشد. پیشنهاد می‌کنیم قبل استفاده از دستگاه دستورالعمل محصول را مطالعه کنید و از وجود باتری در آن مطمئن شوید.
- یک سر کابل را به بخش TX دستگاه متصل کنید. برای اطمینان از اتصال باید یک صدای کلیک مانند بشنوید.
- سر دیگر کابل را به بخش RX وصل کنید.
- پس از متصل کردن کابل، تستر را روشن و فرایند آزمایش را آغاز کنید. هر کدام از ورودی‌های تستر، 9 چراغ دارند؛ 8 چراغ اول برای بررسی سیم‌های شبکه و چراغ آخر برای بررسی وضعیت اتصال به زمین هستند. در صورت عدم اتصال کابل به زمین، چراغ نهم روشن نمی‌شود. در صورت روشن شدن تمام چراغ‌ها (به جز چراغ نهم) به‌صورت همزمان، کابل شبکه سالم است.
- در صورت روشن نشدن چند چراغ، کابل لن معیوب است و باید تعویض شود.
تست کابل شبکه بدون تستر
در صورت عدم دسترسی به دستگاه برای تست کابل شبکه بهتر است مراحل زیر را انجام دهید:
- اتصال ضعیف، اولین نشانه معیوب بودن کابل اترنت است. برای بررسی این موضوع با استفاده از کامپیوتر خود، نوار پایین سیستم را بررسی کنید. در صورت عدم اتصال کامپیوتر به شبکه، احتمال خرابی کابل وجود دارد.
- در مرحله بعد، اتصالات فیزیکی کابل را بررسی و از متصل بودن آن به کامپیوتر و مودم مطمئن شوید. اگر کابل را حرکت دادید و صدای کلیک مانندی شنیدید، یعنی قبلا کابل را به درستی متصل نکرده بودید.
- مودم‌ها با داشتن چراغ وضعیت، قدرت سیگنال را نشان می‌دهند. چراغ سبز نماد اتصال موفق است؛ در مقابل چراغ زرد یا قرمز مشکلات سیگنال را نشان می‌دهد.
- در مرحله بعد کابل را از نظر بریدگی، پارگی، ساییدگی یا پیچ خوردگی بررسی کنید. در صورت مشاهده هرگونه مشکل در روکش و بدنه کابل، حتما آن را تعویض کنید.
- شما می‌توانید از یک کابل LAN جدید استفاده کنید تا مشکل کابل یا مودم را تشخیص دهید. در صورت برقراری اتصال، کابل سالم است. در غیر این صورت ممکن است مودم مشکل داشته باشد.
پارامتر‌های کلیدی در تست سرعت کابل شبکه
منظور از پارامتر‌های کلیدی در تست کابل شبکه، بررسی ویژگی‌هایی از این محصول است که با قرار گرفتن در مقدار استاندارد، عملکرد شبکه را در بهینه‌ترین حالت قرار می‌دهند. در صورتی که هر کدام از این پارامتر‌ها از میزان استاندارد خارج شده باشند، آن کابل در تستی که انجام دادید، رد می‌شود. به‌طور کلی پارامتر‌های مورد سنجش در این تست‌ها عبارتند از:
Propagation Delay
تاخیر در انتشار مربوط به مدت زمان مورد نیاز برای انتقال سیگنال از یک سر سیم به انتهای آن است که با واحد نانو ثانیه بیان می‌شود.
Nominal Velocity of Propagation
این پارامتر (NVP) که به دو صورت 0.72c یا 72% نشان داده می‌شود، مربوط به سرعت انتشار نور در خلا است. NVP تمام کابل‌های شبکه استاندارد بین 0.6c تا 0.9c است.
Dc Loop Resistance
این پارامتر با طول کابل رابطه مستقیم دارد و مقدار مقاومت کابل را نشان می‌دهد. هدف از تست کابل LAN، اطمینان پیدا کردن از این موضوع است که در اثر اتصالات اشتباه، در کابل مقاومت بیش از حدی ایجاد نشده باشد. با بیشتر شدن مقدار مس در کابل، عدد نشان داده شده در این پارامتر کم‌تر می‌شود. همچنین با کاهش خلوص مس در کابل، مقاومت آن افزایش پیدا می‌کند.
Wire Map
یکی از مهم‌ترین تست‌های کابل شبکه که سالم بودن زوج سیم‌ها و سایر تجهیزات پسیو از جمله سوکت، پچ پنل و کیستون‌ها را نشان می‌دهد، Wire Map است.
Delay Skew
این پارامتر، میزان اختلاف زمان انتقال سیگنال در سریع‌ترین و کند‌ترین زوج سیم‌ها را نشان می‌دهد. با توجه به تفاوت خلوص در زوج سیم‌ها، انجام این تست مخصوصا در شبکه‌هایی که قصد اجرای استاندارد گیگابایت اترنت را دارند، ضروری است؛ زیرا در این شبکه‌ها برای ارسال دیتا از هر چهار زوج سیم استفاده می‌شود. ضمن اینکه مقدار Delay Skew در یک کابل لن 100 متری، حداکثر 50 نانو ثانیه است.
Near-End Crosstalk
با افزایش به هم پیچیدگی زوج سیم‌ها، مقدار این پارامتر (NEXT) بیشتر می‌شود. همچنین کابل می‌تواند پهنای باند بیشتری عبور دهد. اگر کابل شبکه نتواند از این تست پاس شود، یعنی پیچیدگی زوج سیم‌ها کم است.
Insertion Loss
سیگنال ارسال شده در کابل دارای انرژی است؛ اما با پیش رفتن در طول کابل، این انرژی کاهش پیدا می‌کند. این پارامتر برای بررسی کاهش انرژی سیگنال در سمت گیرنده است.
Return loss
این پارامتر مقدار سیگنال برگشتی به سمت فرستنده را نمایش می‌دهد و متشکل از اختلاف امپدانس کابل یا کانکتور است. در صورتی که کابل بیش از حد دچار کشیدگی شده یا در کانکتور مشکلی وجود داشته باشد، کابل از این تست پاس نمی‌شود.
چگونه یک تست سرعت کابل لن موثر انجام دهیم؟
برای اطمینان از عملکرد مطلوب شبکه، باید تست سرعت کابل به‌صورت درست و بر اساس دستورالعمل‌ها انجام شود. در ادامه برخی نکات مهم برای اجرای موثر تست سرعت کابل شبکه را توضیح داده‌ایم:
- برای اطمینان از کابل‌کشی درست، تمام کابل‌های تازه نصب‌شده را قبل از استقرار تست کنید.
- برای اطمینان از به خطر نیفتادن یکپارچگی شبکه، تست سرعت کابل را پس از هرگونه تغییر یا جابه‌جایی انجام دهید.
- برای تضمین پشتیبانی از برنامه‌های شبکه و سرعت، تست‌های گواهی را روی کابل اجرا کنید.
- سایر تجهیزات شبکه از جمله پچ کورد‌ها، پچ پنل‌ها، جک‌های دیواری، کانکتور‌ها و… را تست کنید.
- خطرات ایمنی مثل شوک الکتریکی، گرمای بیش از حد و… را در طول آزمایش شناسایی کنید.
- هنگام تنظیم محدودیت‌های قبولی یا عدم شکست آزمایش، استاندار‌های کابل کشی ساختار یافته از جمله TIA-568 را رعایت کنید.
- کابل LAN را به‌صورت دوره‌ای آزمایش کنید و از عملکرد بهینه آن مطمئن شوید.
- برای استفاده صحیح از ابزار‌های تست کابل، از تکنسین‌های ماهر و باتجربه کمک بگیرید.
- برای عیب‌یابی، تعمیر و نگهداری نتایج داده‌ها و گزارش‌های تست را مستند کنید.
- از کالیبره بودن تستر‌های کابل برای حداکثر دقت مطمئن شوید.
عیب‌یابی مشکلات رایج پس از تست سرعت کابل
تست سرعت کابل شبکه اطلاعات مفیدی راجع به عملکرد و سرعت انتقال داده‌ها ارائه می‌دهد. با این حال بعد از انجام این تست، احتمال بروز مشکلات زیر وجود دارد:
- سرعت پایین‌تر از حد انتظار: تنظیمات نادرست شبکه، مشکلات کابل یا تداخلات الکترومغناطیسی از دلایل سرعت پایین کابل هستند. برای برطرف کردن این مشکل، کابل‌ها و منابع تداخل را بررسی کنید و از صحت اتصالات مطمئن شوید.
- قطع و وصل شدن سیگنال: آسیب دیدگی کابل یا اتصالات ضعیف، علت اصلی قطع و وصلی سیگنال است. برای برطرف کردن این مشکل، کانکتور‌ها و کابل‌ها را بررسی و در صورت لزوم آن‌ها را تعویض کنید.
- نوسانات سرعت: مصرف بالای پهنای باند با کیفیت سرویس‌دهی از دلایل نوسانات سرعت در کابل هستند. برای رفع این مشکل، ترافیک ضروری را در اولویت قرار دهید.
- تاخیر بالا: ترافیک سنگین شبکه یا مشکلات در روتر‌ها و سوئیچ‌ها از دلایل احتمالی تاخیر بالا هستند. برای رفع این مشکل، وضعیت ترافیک شبکه را بررسی و روتر‌ها و سوئیچ‌ها را مجدد تنظیم کنید.
- عدم اتصال به اینترنت: معمولا مشکلات سخت‌افزاری یا تنظیمات نادرست، علت ایجاد این مشکل هستند. برای رفع آن، تنظیمات شبکه را بررسی کنید و از درست بودن آی پی و DNS مطمئن شوید.
- ایجاد مشکل با دستگاه‌های خاص: این مشکل به‌دلیل ناسازگاری سخت‌افزاری رخ می‌دهد که با بهروزرسانی درایور‌ها برطرف می‌شود.
استانداردهای سرعت در کابل‌های شبکه
کابل‌های شبکه بر اساس ساختار داخلی، میزان سرعت، نوع روکش و پهنای باندی که در اختیار کاربر قرار می‌دهند، متفاوت هستند. به‌طور کلی استانداردهای سرعت در انواع کابل شبکه عبارتند از:
- کابل Cat5 تا 100 مگابایت بر ثانیه در فاصله 100 متر
- کابل Cat5e تا 1 گیگابایت بر ثانیه در فاصله 100 متر
- کابل Cat6 تا 10 گیگابایت بر ثانیه در فاصله 100 متر
- کابل Cat7 تا 10 گیگابایت بر ثانیه در فاصله 100 متر
- کابل Cat8 تا 25 الی 40 گیگابایت بر ثانیه در فاصله 40 متر
- کابل‌های فیبرنوری تا 100 گیگابایت بر ثانیه در فواصل چندین متر تا چندین کیلومتر
چگونه از نتایج تست سرعت برای بهبود شبکه استفاده کنیم؟
برای اینکه از نتایج تست سرعت کابل برای بهبود شبکه استفاده کنید، پهنای باند مورد استفاده را افزایش دهید. شما می‌توانید اتصال دستگاه‌های اضافی را که به طور همزمان مشغول به کار هستند، قطع کنید. به‌علاوه زمان‌های اوج ترافیک را تشخیص دهید و در صورت نیاز از تقویت‌کننده سیگنال استفاده کنید.
در گام بعد، کیفیت اتصال و سرعت انتقال داده‌ها را بررسی کنید؛ زیرا ممکن است به تعویض تجهیزات یا تغییر تنظیمات احتیاج داشته باشید. همچنین از این موضوع که هیچ دستگاهی باعث تداخل در سیگنال نمی‌شود، اطمینان پیدا کنید.
