لوازم جانبی شبکه، از جمله ابزارهای ضروری برای راه‌اندازی و نگهداری شبکه‌های کامپیوتری هستند. هرکدام از این ابزارها، نقش ویژه‌ای در بهبود ارتباطات و انتقال داده‌ها ایفا می‌کنند. انتخاب و استفاده صحیح از لوازم جانبی تجهیزات شبکه می‌تواند عملکرد و پایداری شبکه را به طور چشمگیری افزایش دهد. ما در این مقاله، به معرفی انواع لوازم جانبی شبکه و کاربردهای آن‌ها می‌پردازیم.

لوازم جانبی شبکه، به تجهیزاتی اطلاق می‌شود که برای تکمیل و بهبود عملکرد شبکه‌های کامپیوتری مورد استفاده قرار می‌گیرند. این لوازم شامل ابزارهایی ازجمله: کابل‌های شبکه، سوکت‌ها، داکت‌ها، رک‌ها، پچ پنل‌ها و کانکتورها است که در دسته تجهیزات پسیو قرار دارند و همچنین دستگاه‌هایی نظیر سوئیچ، روتر، اکسس پوینت و مودم که به عنوان تجهیزات اکتیو شناخته می‌شوند. این لوازم در ایجاد، نگهداری و بهینه‌سازی شبکه‌های ارتباطی نقش حیاتی دارند و بسته به نوع شبکه و نیاز کاربر انتخاب می‌شوند.

آشنایی با انواع شبکه و مفهوم آن

شبکه‌ها، ستون اصلی کسب‌وکارها هستند و برای اهداف مختلفی مانند دسترسی به اینترنت، چاپ فایل‌ها یا دانلود ایمیل استفاده می‌شوند. شبکه‌ها می‌توانند کوچک و محدود به یک اتاق یا بزرگ و جهانی باشند و بر اساس کارکرد یا اندازه تعریف می‌شوند.

ارائه‌دهندگان خدمات شبکه با پشتیبانی و مدیریت صحیح، بستر رشد کسب‌وکارها را فراهم می‌کنند. این خدمات معمولاً در قالب قراردادهای پشتیبانی شبکه ارائه می‌شوند که از مشکلات آینده جلوگیری می‌کنند. در این نوشتار، به معرفی انواع شبکه‌های رایج و کاربردهای آن‌ها می‌پردازیم.

شبکه محلی ( LAN )

شبکه محلی یا LAN مجموعه‌ای از دستگاه‌های متصل به هم است که در یک فضای محدود همچون: خانه، مدرسه، اداره یا ساختمان قرار دارند. این نوع شبکه معمولاً برای اشتراک‌گذاری تجهیزاتی مانند چاپگرها، فایل‌ها و اسکنرها به کار می‌رود. ساده‌ترین نمونه شبکه LAN می‌تواند شامل یک کامپیوتر و یک چاپگر متصل به هم در خانه باشد.

شبکه کلان شهری (MAN)

شبکه کلان‌شهری یا متروپولیتن نوعی شبکه است که دستگاه‌ها را در یک شهر، منطقه یا ناحیه محدود به هم متصل می‌کند. این شبکه از شبکه‌های محلیLAN  بزرگ‌تر و از شبکه‌های گسترده WAN کوچک‌تر است. معمولاً برای اتصال چندین شبکه محلی به کار می‌رود و کاربردهایی همچون ارتباط بین دانشگاه‌ها، بانک‌ها، مؤسسات مالی، سازمان‌های نظامی و موارد مشابه دارد.

شبکه گسترده (WAN)

شبکه گسترده یا WAN یک نوع شبکه کامپیوتری است که مناطق جغرافیایی وسیعی مانند کشورها یا حتی قاره‌ها را پوشش می‌دهد. زمانی که اندازه شبکه از شبکه کلان‌شهریMAN  فراتر رود، به آن شبکه گسترده گفته می‌شود. شبکه‌های مخابراتی، اینترنت، تلفن همراه و شبکه‌های اختصاصی سازمان‌ها نمونه‌هایی از شبکه‌های گسترده هستند.

شبکه شخصی (PAN)

شما حتی می‌توانید یک شبکه شخصی داشته باشید! این نوع شبکه که به آن PAN گفته می‌شود، برای اتصال دستگاه‌هایی همچون: لپ‌تاپ، چاپگر یا اسکنر به کار می‌رود. شبکه‌های شخصی امکان تبادل داده بین دستگاه‌های کوچک را فراهم می‌کنند و به کاربران اجازه می‌دهند یک شبکه موقت و کوچک را به سادگی راه‌اندازی کنند.

انواع تجهیزات شبکه

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، تجهیزات شبکه شامل دستگاه‌هایی هستند که برای نظارت، انتقال، سوئیچینگ و مسیریابی ترافیک داده‌ها به کار می‌روند. این تجهیزات وظیفه دارند اتصالات شبکه را ایجاد و حفظ کنند و به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

تجهیزات شبکه اکتیو

دستگاه‌های زیرساختی شبکه که امکان انتقال داده و مسیریابی را در یک شبکه کامپیوتری فراهم می‌کنند ،ازجمله تجهیزات اکتیو (فعال) شبکه به شمار می‌روند. این تجهیزات به دلیل بهره‌مندی از پردازنده و حافظه رم اختصاصی، وظیفه مدیریت و پردازش اطلاعات را بر عهده دارند. تجهیزات اکتیو با بهینه‌سازی جریان داده‌ها، سرعت انتقال اطلاعات را افزایش داده و مدیریت آن‌ها را ساده‌تر می‌کنند. به این ترتیب، این تجهیزات قادرند داده‌ها را در شبکه پردازش، ارسال و مدیریت کنند.

تفاوت اصلی تجهیزات اکتیو با سایر تجهیزات در وجود یک عنصر هوشمند است. به عنوان مثال، سوئیچ که وظیفه اتصال تمام دستگاه‌های شبکه را بر عهده دارد، یکی از رایج‌ترین نمونه‌های تجهیزات اکتیو به شمار می‌رود. سوئیچ‌های امروزی با قابلیت پشتیبانی از حداکثر 46 پورت، مشکلات سازماندهی شبکه را به طور کامل رفع کرده و نصب آن‌ها به حداقل تلاش فیزیکی نیاز دارد. در ادامه به انواع تجهیزات اکتیو شبکه خواهیم پرداخت.

سرور

سرورها، مهم‌ترین دستگاه‌ها در یک شبکه محسوب می‌شوند و در انواع مختلفی مانند ایستاده، تیغه‌ای، ابری و موارد دیگر تولید می‌شوند. وظیفه اصلی سرور، ارائه داده‌ها، خدمات یا برنامه‌ها به سایر کامپیوترهای شبکه که به آن‌ها کلاینت گفته می‌شود، از طریق شبکه است.

روتر

روتر، دستگاهی است که برای تعیین بهترین مسیر انتقال داده‌ها در شبکه به کار می‌رود. این دستگاه امکان اتصال انواع مختلف شبکه‌ها، مانند LAN به WAN، را فراهم می‌کند. وظیفه اصلی روتر، ارسال داده‌ها بر اساس آدرس‌های IP و مدیریت ترافیک شبکه است.

سوییچ

سوئیچ شبکه، دستگاهی است که اتصال میان دستگاه‌های مختلف در یک شبکه را برقرار کرده و انتقال داده‌ها را بر اساس آدرس‌های MAC مدیریت می‌کند. این دستگاه داده‌ها را تنها به دستگاه موردنظر ارسال کرده و با این کار، کارایی و امنیت شبکه را افزایش می‌دهد.

فایروال

فایروال، با فیلتر کردن ترافیک ورودی و خروجی بر اساس قوانین امنیتی از پیش تعریف‌شده، از شبکه محافظت می‌کند. این ابزار می‌تواند به صورت سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری مورد استفاده قرار گیرد و از دسترسی‌های غیرمجاز و حملات سایبری جلوگیری کند.

اکسس پوینت

اکسس پوینتAP) ) دستگاهی است که به دستگاه‌های بی‌سیم این امکان را می‌دهد تا از طریق Wi-Fi به یک شبکه سیمی متصل شوند. این دستگاه به عنوان یک پل میان کاربران بی‌سیم و شبکه سیمی عمل کرده و دسترسی به اینترنت و ارتباطات شبکه را تسهیل می‌کند.

مودم

مودم، دستگاهی است که داده‌های دیجیتال را از کامپیوتر به سیگنال‌های آنالوگ تبدیل کرده و این امکان را می‌دهد که داده‎‌ها از طریق خطوط تلفن و برعکس منتقل شوند. این دستگاه به کامپیوترها و سایر دستگاه‌ها این امکان را می‌دهد که از طریق خطوط تلفن سنتی یا زیرساخت تلویزیون کابلی به اینترنت متصل شوند.

کارت رابط شبکه (NIC)

کارت رابط شبکه، یک قطعه سخت‌افزاری است که اتصال کامپیوتر یا دستگاه‌های دیگر را به شبکه امکان‌پذیر می‌سازد. این کارت می‌تواند اتصال به شبکه را به‌صورت سیمی (اترنت) یا بی‌سیم Wi-Fi فراهم ‌کند.

تجهیزات شبکه پسیو

تجهیزات پسیو یا غیرفعال وظیفه انتقال داده‌ها را بر عهده دارند، اما هیچ‌گونه عملکرد اضافی یا پردازش داده‌ها را انجام نمی‌دهند. این تجهیزات برای ساخت یک شبکه یکپارچه با استفاده از سوکت‌های اطلاعاتی، ریپیت‌ها و سایر عناصر مشابه به کار می‌روند. تجهیزات پسیو هیچ‌گونه منبع تغذیه ندارند (بدون برق کار می‌کنند) و قادر به مدیریت ترافیک شبکه نیستند.

تجهیزات پسیو شبکه می‌توانند عملکرد شبکه را قابل‌اعتمادتر و کارآمدتر کنند بدون اینکه به تنظیمات پیچیده یا اضافی نیاز داشته باشند. از آنجا که این تجهیزات نسبت به تجهیزات اکتیو فعالیت کمتری در شبکه دارند، معمولاً با قیمت پایین‌تری عرضه می‌شوند. در ادامه به انواع مختلف تجهیزات پسیو شبکه اشاره خواهیم کرد.

کابل شبکه

کابل‌های شبکه، رسانه‌های انتقال فیزیکی هستند که برای اتصال دستگاه‌ها در یک شبکه استفاده می‌شوند و به آن‌ها این امکان را می‌دهند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و داده‌ها را منتقل کنند. از انواع متداول کابل‌های شبکه می‌توان به کابل‌های اترنت مانند Cat5e، Cat6،Cat6a  اشاره کرد که در شبکه‌های سیمی برای اتصال دستگاه‌هایی نظیر کامپیوتر، سوئیچ و روتر به کار می‌روند.

همچنین، کابل‌های فیبر نوری از نور برای انتقال داده‌ها در فواصل طولانی‌تر و با سرعت‌های بالاتر استفاده می‌کنند. در نهایت، کابل‌های کواکسیال که عمدتاً در اتصالات اینترنت کابلی و در شبکه‌های قدیمی کاربرد دارند، به عنوان یکی دیگر از انواع کابل‌های شبکه شناخته می‌شوند.

پچ پنل

پچ پنل، یک دستگاه سخت‌افزاری است که مجموعه‌ای از پورت‌ها را برای اتصال و سازماندهی کابل‌های شبکه فراهم می‌کند. این دستگاه به عنوان نقطه مرکزی برای مدیریت و مسیریابی اتصالات شبکه عمل کرده و وظیفه انتقال ورودی و خروجی از دستگاه‌هایی مانند سوئیچ‌ها و روترها به بخش‌های مختلف یک ساختمان را بر عهده دارد.

کانکتور

کانکتور، یک کلید الکتریکی است که برای قطع و وصل مدار برق استفاده می‌شود. این دستگاه معمولاً در کاربردهای صنعتی و تجاری برای کنترل جریان‌های برق با توان بالا به کار می‌رود. کانکتورها مشابه رله‌ها هستند، با این تفاوت که برای تحمل بارهای توان بالاتر طراحی شده‌اند.

پچ کورد

پچ کورد شبکه، یک کابل کوتاه و انعطاف‌پذیر است که برای اتصال دستگاه‌ها به شبکه و همچنین برای ارتباط پچ پنل‌ها با سوئیچ‌ها، روترها یا سایر تجهیزات شبکه استفاده می‌شود. این کابل معمولاً از سیم رشته‌ای ساخته شده که انعطاف‌پذیری بالایی دارد.

کیستون شبکه

کیستون، برای برقراری اتصال کابل به روتر یا سوئیچ به کار می‌رود. این اصطلاح معمولاً به یک رابط مدولار در شبکه اشاره دارد که امکان سفارشی‌سازی و سازماندهی راحت اتصالات شبکه را فراهم می‌کند.

فیس پلیت

فیس پلیت، یک پوشش مسطح و معمولاً مستطیلی است که بر روی پریز برق یا شبکه نصب شده و روی دیوار یا سطح قرار می‌گیرد. این پوشش می‌تواند دهانه‌هایی برای جک‌های کیستون، پورت‌های اترنت، کانکتورهای کواکسیال و انواع دیگر اتصالات شبکه داشته باشد.

رک شبکه

رک شبکه که به رک سرور یا قفسه تجهیزات نیز معروف است، یک قاب یا محفظه استاندارد برای نصب تجهیزات شبکه نظیر سرورها، سوئیچ‌ها، روترها، پچ پنل‌ها و سایر سخت‌افزارها می‌باشد.

ترانکینگ

این بخش از تجهیزات شبکه، محفظه‌ای مستطیلی است که برای جایگذاری کابل‌های شبکه در طول مسیر شبکه طراحی شده است. استفاده از ترانک نه تنها از کابل‌ها در برابر آسیب‌دیدگی محافظت می‌کند، بلکه به مدیریت بهتر و سازماندهی آن‌ها نیز کمک می‌کند.

داکت

داکت، یک کانال پلاستیکی است که برای نصب بر روی سطوحی مانند کف، سقف و دیوار به منظور مرتب‌سازی و هدایت کابل‌های عبوری استفاده می‌شود. استفاده از داکت به جلوگیری از آسیب دیدن کابل‌ها و ایجاد نظم در مسیر کابل‌کشی کمک می‌کند.

داکت برای عبور انواع کابل‌ها و سیم‌ها از جمله کابل برق، شبکه، فیبر نوری، تلفن و غیره در ساختمان‌های اداری، تجاری و کارخانجات کاربرد دارد. برای کابل‌های شبکه از داکت شبکه و برای سیم‌های برق از داکت کابل برق استفاده می‌شود.

سوکت شبکه

سوکت ترکیبی از پورت و آدرس IP است. به طور تخصصی‌تر، سوکت نقطه پایانی یک ارتباط دو طرفه میان دو برنامه در حال اجرا در شبکه محسوب می‌شود. سوکت به پورت متصل می‌شود تا لایه TCP شبکه قادر به شناسایی برنامه مقصد برای ارسال داده‌ها باشد. از طریق کانال ارتباطی که توسط سوکت ایجاد می‌شود، داده‌ها در سراسر شبکه ارسال و دریافت می‌شوند. زبان مورد استفاده برای ارتباط میان این دو برنامه از طریق این کانال نیز پروتکل نام دارد.

قیمت لوازم جانبی شبکه

قیمت تجهیزات شبکه یک عامل پیچیده است زیرا تجهیزات پسیو و اکتیو در دو دسته متفاوت قرار دارند و قیمت آن‌ها بر اساس فاکتورهای مختلف متغیر است. برای مثال، قیمت یک رول باکس کابل شبکه لگراند با قیمت یک دستگاه مودم دی لینک تفاوت زیادی دارد. برای تعیین قیمت تجهیزات شبکه، باید هر دسته را به‌طور جداگانه بررسی کرد. به عنوان مثال، مشخصات رک دیواری باید با رک ایستاده مقایسه شود تا پس از بررسی دقیق، تصمیم‌گیری در مورد خرید صورت گیرد.

خرید تجهیزات شبکه

برای خرید تجهیزات شبکه، مشابه خرید هر وسیله‌ی دیگر، باید نکات مختلفی را در نظر گرفت که شامل موارد زیر می‌شود:

• اکتیو یا پسیو بودن تجهیزات
• اندازه و حساسیت شبکه
• میزان بودجه در نظر گرفته شده

با توجه به این عوامل، اگر شبکه شما حساس است، لازم است که تجهیزات زیرساخت پسیو و اکتیو با کیفیت، دوام و کارایی بالا انتخاب کنید. اما اگر شبکه‌ای کوچک یا خانگی دارید، اهمیت مقاومت، دوام و کیفیت این تجهیزات کمتر خواهد بود؛ بنابراین، خرید تجهیزات شبکه به ویژگی‌های خاص شبکه شما بستگی دارد.

نکات مهم انتخاب لوازم جانبی شبکه

برای خرید بهترین تجهیزات شبکه، توجه به نکات زیر می‌تواند به شما کمک کند:

عملکرد تجهیزات

یکی از عوامل مهم در انتخاب تجهیزات شبکه، عملکرد آن‌ها است. عملکرد به سرعت و بهره‌وری در انتقال داده‌ها اشاره دارد. تجهیزات با کارایی بالا می‌توانند حجم زیادی از داده‌ها را مدیریت کرده و آن‌ها را به سرعت منتقل کنند. این تجهیزات تأخیر را کاهش داده و تجربه کاربری بهتری را فراهم می‌آورند. برای اطمینان از عملکرد بالا، توصیه می‌شود که از برندهای معتبر مانند کوشا الکتریک برای خرید لوازم جانبی شبکه استفاده کنید.

مقیاس‌پذیری

مقیاس‌پذیری نیز از نکات مهم در خرید تجهیزات شبکه است. این بدان معناست که تجهیزات باید قابلیت تطبیق با رشد شبکه در آینده را داشته باشند. به عبارت دیگر، تجهیزاتی را انتخاب کنید که بتوانند بدون افت عملکرد، نیازهای شبکه در حال رشد را پوشش دهند. لوازم جانبی تجهیزات شبکه باید قابلیت گسترش و به‌روزرسانی را برای پاسخگویی به تغییرات شبکه فراهم کنند.

قابلیت اطمینان

قابلیت اطمینان یک از ویژگی‌های مهم در انتخاب تجهیزات شبکه است. تجهیزات باید به طور مداوم و بدون خرابی کار کنند. این نکته برای کسب‌وکارها و سازمان‌هایی که به شبکه برای انجام فعالیت‌های خود وابسته هستند، اهمیت ویژه‌ای دارد. برای ارزیابی این ویژگی، می‌توان به عواملی همچون میانگین زمان بین خرابی (MTBF)، مدت زمان گارانتی و شهرت برند توجه کرد. خرید از برندهای معتبر مانند کوشا الکتریک می‌تواند سطح بالاتری از اطمینان را به شما بدهد.

سازگاری

سازگاری تجهیزات شبکه با زیرساخت‌های موجود بسیار مهم است. تجهیزات باید با پروتکل‌های شبکه، سیستم‌عامل‌ها و سایر دستگاه‌هایی که به شبکه متصل می‌شوند، سازگار باشند. لوازم جانبی شبکه می‌توانند نقش مهمی در اطمینان از این سازگاری ایفا کنند، زیرا تجهیزات ناسازگار ممکن است مشکلات عملکردی ایجاد کرده و هزینه‌های اضافی را به دنبال داشته باشند.

هزینه

در نهایت، هزینه یکی از عوامل تعیین‌کننده در خرید تجهیزات شبکه است. علاوه بر هزینه اولیه تجهیزات، باید هزینه‌های جاری مانند تعمیر و نگهداری، ارتقا و مصرف انرژی را نیز مد نظر قرار دهید. مهم است که تعادلی بین هزینه و کیفیت ایجاد کنید تا بهترین نتیجه را برای شبکه خود به دست آورید.